Wojciech Browarny
Lubuski Wawrzyn Literacki 2023 w kategorii „proza” dla Mariusza Wilka za książkę Procidana
(laudacja)
Są pisarze i pisarki, dla których kraj, kontynent, a nawet świat jest domem. Są również tacy, dla których dom, miejsce urodzenia lub zamieszkania, słowem: domowina jest ich całym światem. Autor tej książki nie musi wybierać. Jest mocno związany z konkretnymi, rzeczywistymi miejscami, ale poprzez biografię, lektury lub rozmowy, które prowadzi w swojej prozie z filozofami i artystami, sięga ku dalekim horyzontom w czasie i przestrzeni. Rozpina sieć wrażeń, dociekań i faktów od lubuszczyzny, przez ziemię kłodzką, rosyjską głubinkę, po Zatokę Neapolitańską.
Czym jest ta proza? Dla mnie – opowieścią o tym, jak być intensywnie tu i teraz, a jednocześnie nie stać się więźniem ciasnej „wyspy”, którą bywa codzienność, rutyna myślowa, taka albo inna wspólnota, do której należymy lub aspirujemy. Tej książki nie można jednak zamknąć w prostej formule. Meandryczna i porwana opowieść swobodnie przekracza granice kultur narodowych, poprawności politycznej, literackiego gatunku. Intelektualny przewodnik? Szkicownik pisarza?
Autobiograficzna sylwa? Listy do bliskich? Autor wciąga czytelnika w wir dyskusji, odsłania historyczne warstwy krajobrazu, ujmuje rozległością spojrzenia i rytmem zdania. Posłuchajcie. „[W] dole ciemnobrunatna plaża, oblizywana białymi jęzorami fal, po prawej tufowy obryw z wypłowiałoróżową willą i dwiema piniami na skraju, po lewej port rybacki, za nim Terra Murata, zza której wyłania się czub Capo Miseno, skąd Pliniusz Młodszy przypatrywał się słynnej erupcji Wezuwiusza (opisał ją w liście do Tacyta), na horyzoncie przy dobrej widoczności bieleje Parco Virgiliano (miejsce pochówku autora Eneidy?), a jeśli dobrze się wpatrzyć, można dostrzec w jej cieniu niewielką Nisidę, gdzie w willi Brutusa zawiązał się spisek na życie Cezara. Nade wszystkim króluje Wezuwiusz oraz pasmo Gór Sorrentyńskich w sinoperłowej mgle. Zimą przychodzę o świcie na Belvedere Morante podziwiać wschód słońca, które wolno wypełza zza wulkanu, jakby ten wybuchał światłem” (s. 32).
Kapituła w składzie: Jerzy Madejski, Karol Maliszewski i Wojciech Browarny (przewodniczący) po zapoznaniu się z książkami zgłoszonymi na konkurs i dyskusji przyznała nagrodę Lubuskiego Wawrzynu Literackiego w kategorii prozy za rok 2023 Mariuszowi Wilkowi za książkę Procidana (Wyd. Bogusław Mykietów, Pyrzany 2023).