Dorota Kaczmarek
11. Festiwal Literacki im. Anny Tokarskiej Proza Poetów w fotoreporterskim skrócie
W listopadzie 2021 roku zorganizowany został jesienny cykl spotkań i wydarzeń kulturalnych w ramach Festiwalu Literackiego im. Anny Tokarskiej Proza Poetów, którego pomysłodawcą i kuratorem programowym jest dr Andrzej Buck. Warto zaznaczyć, że to jedna z największych w regionie inicjatyw promujących literaturę. Przeprowadzony został w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Cypriana Norwida w Zielonej Górze oraz w Parku Książęcym w Zatoniu w wariancie hybrydowym (bezpośrednim i online).
Na program tegorocznej Prozy Poetów złożyło się kilkanaście spotkań autorskich z uznanymi prozaikami i poetami, laureatami ogólnopolskich nagród literackich, autorami bestsellerów. Poniżej prezentuję gości Festiwalu z krótkimi o nich informacjami i osiągnięciami.
Imprezę zainaugurowano spotkaniem autorskim z Łukaszem Orbitowskim, pisarzem, publicystą i dziennikarzem, autorem opowiadań i powieści, m.in. Horror Show, Tracę ciepło, Święty Wrocław, Szczęśliwa ziemia. Jego powieści wielokrotnie były nominowane i wyróżniane w prestiżowych konkursach literackich. Jest laureatem Nagrody im. J. Zajdla, Paszportu „Polityki” za powieść Inna dusza (2016) oraz Nagrody Literackiej m.st. Warszawy za powieść Kult (2020). Spotkanie przeprowadzone w Sali im. Janusza Koniusza Biblioteki Norwida moderował Roman Wojciechowski.
W następnym dniu – 9 listopada zorganizowano spotkanie z Piotrem Łopuszańskim, filozofem, dziennikarzem, publicystą. Autor studiował historię sztuki i polonistykę. Od ponad 30 lat bada twórczość i życie Bolesława Leśmiana. Jest autorem pięciu książek o poecie: Leśmian (2000), Zofia i Bolesław Leśmianowie (2005), Bolesław Leśmian. Marzyciel nad przepaścią (2006), Bolesław Leśmian w Warszawie (2017), Bywalec zieleni. Bolesław Leśmian. Biografia (2021). Rozmowę z Piotrem Łopuszańskim prowadziła prof. Małgorzata Mikołajczak w siedzibie Biblioteki Norwida.
Kolejnym gościem Festiwalu była Zofia Turowska, pisarka, dziennikarka i reportażystka, autorka bestselleru Agnieszki. Pejzaże z Agnieszką Osiecką, współautorka kultowego reportażu Kto tu wpuścił dziennikarzy? oraz biograficznej opowieści Beaty Tyszkiewicz Nie wszystko na sprzedaż. Napisała również opowieść o Zofii Nasierowskiej Fotobiografia, biografię Janusza Majewskiego Majewski. Film – kobieta jego życia oraz kolejny literacki portret polskiej poetki Osiecka. Nikomu nie żal pięknych kobiet (2020). Premiera jej najnowszej książki Gustaw. Opowieść o Holoubku miała miejsce w marcu 2021 roku. Spotkanie poprowadziła Katarzyna Meller-Rebelska w dniu 10 listopada.
Ciekawym wydarzeniem cyklu Proza Poetów okazała się Noc z Norwidem, która odbyła się w Parku Książęcym w Zatoniu w nocy z 10 na 11 listopada 2021 roku. Gości powitali pomysłodawcy imprezy – dyrektor WiMBP dr Andrzej Buck i dr Jarosław Skorulski – gospodarz obiektu. Wydarzenie było okazją do obejrzenia oryginalnych rysunków Norwida, które w swoich zbiorach posiada zielonogórska książnica oraz możliwością odkrycia niezwykłej twórczości tego wybitnego artysty. O cennym zbiorze opowiadała Maria Radziszewska, kierownik Działu Zbiorów Specjalnych zielonogórskiej WiMBP. Ponadto wystąpili artyści (Magdalena Faron, Alicja Stasiewicz, Lech Mackiewicz) prezentujący twórczość Cypriana Norwida. Spotkanie trwało do późnych godzin nocnych.
Spotkanie autorskie z Radosławem Młynarczykiem, to kolejny punkt cyklu. 12 listopada publiczność miała okazję posłuchać rozmowy z absolwentem polonistyki na Uniwersytecie Gdańskim, odkrywcą i edytorem młodzieńczej powieści Marka Hłaski Wilk, a także tomu juweniliów pisarza Najlepsze lata naszego życia. Autor uczestniczył w pracach nad wydaniem listów i pamiętnika Hłaski, a także serii jego utworów wybranych. Ponadto jest współzałożycielem działającej przy Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego pracowni naukowej „Literackie Trójmiasto. Pracownia badań nad literacką obecnością Gdańska, Gdyni i Sopotu od początku XX wieku do współczesności”, stypendystą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Stworzył biografię Hłasko. Proletariacki książę (2020). Spotkanie poprowadził Klaudiusz Mirek. Wydarzenie zostało szerzej omówione w numerze w artykule Darii Żytyńskiej pt. Hłasko, proletariacki książę. Wydarzenie 11. Festiwalu Literackiego im. Anny Tokarskiej Proza Poetów (s. 69).
Kolejny festiwalowy dzień – 15 listopada – i kolejny gość – ks. prof. Andrzej Draguła. Tym razem promowana była publikacja Posty A. Draguły, teologa i publicysty, stałego współpracownika „Tygodnika Powszechnego”, znawcy kultury popularnej, profesora nadzwyczajnego Uniwersytetu Szczecińskiego, pełniącego funkcję Przewodniczącego Rady Naukowej Instytutu Nauk Teologicznych. Spotkanie prowadziła dr Iwona Peryt-Gierasimczuk w Sali im. Janusza Koniusza WiMBP.
Wanda Michalak spotkała się z publicznością festiwalową 16 listopada 2021. Michalak jest autorką książki Literackie Noblistki. Piętnaście lasek dynamitu, wydanej przez Vis-a-Vis w 2020 roku. Promowana książka to oryginalny opis życia i dzieła 15 pisarek, które w latach 1909-2018 otrzymały za swoją twórczość najbardziej prestiżową nagrodę świata. Dlaczego właśnie one? I dlaczego jest ich tak mało, skoro aż 101 literackich Nagród Nobla trafiło w ręce mężczyzn? Na te i inne pytania odpowiadała Wanda Michalak na spotkaniu moderowanym przez dr Joannę Kapicę-Curzytek.
Dzień później odbyło się spotkanie autorskie z Anną Król, scenarzystką i reżyserką spektakli teatralnych i projektów audiowizualnych, wydawczynią, pomysłodawczynią i dyrektorką festiwalu literackiego – Big Book Festival, autorką książek: Rzeczy. Iwaszkiewicz intymnie, Spotkać Iwaszkiewicza. Nie-biografia oraz Kamienny sufit. Opowieść o pierwszych taterniczkach. Spotkanie prowadziła Magdalena Faron.
18 listopada odbyło się zdalnie spotkanie autorskie z Justyną Sobolewską, krytyczką literacką, pisarką i dziennikarką związaną na stałe z tygodnikiem „Polityka”. Autorka zbioru esejów Książka o czytaniu, wyboru opowiadań Kornela Filipowicza Moja kochana, dumna prowincja i biografii Kornela Filipowicza Miron, Ilia, Kornel. Opowieść biograficzna o Kornelu Filipowiczu. Autorka jest laureatką PIK-owego Lauru przyznawanego przez Polską Izbę Książki za popularyzację czytelnictwa w kategorii mediów drukowanych. Zasiada w jury Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej „Silesius” oraz w kapitule Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza i Nagrody Literackiej m.st. Warszawy.
Premiera powieści Szwindel w Grünbergu Alfreda Siateckiego, prozaika, dziennikarza, redaktora, publicysty, reportażysty, autora słuchowisk, odbyła się jako kolejne wydarzenie Prozy Poetów 19 listopada. Spotkanie autorskie poprowadził Andrzej Flügel.
23 listopada zorganizowano Turniej poetycki na interpretację wiersza Anny Tokarskiej, który poprowadziła Agnieszka Ginko-Humphries.
Podczas Turnieju odbyła się ponadto promocja czasopisma „Pro Libris” numeru 3-4 (76-77) 2021 zarekomendowanego przez sekretarza redakcji Ewę Mielczarek.
Dzień później, 24 listopada, zorganizowano CZYTELNIĘ DRAMATU w tonacji grozy – Warkocz Amelii Stefana Grabińskiego z muzyką Jakuba Kotowskiego. Koordynacją wydarzenia zajął się dr Janusz Łastowiecki, natomiast pomysłodawcą cyklu jest dr Andrzej Buck.
25 listopada odbyło się zdalne spotkanie z Kordianem Piwowarskim, reżyserem filmowym i scenarzystą, artystą sztuki video, kompozytorem muzyki elektronicznej. Zrealizowane przez artystę filmy to m.in. Miszmasz czyli Kogel Mogel 3, Baczyński, Jaskinia Filozofów. Za scenariusz do opartego na życiorysie Stanisława Przybyszewskiego filmu Żółty płaszcz K. Piwowarski otrzymał Nagrodę Fundacji im. Andrzeja Munka. Rozmowę o książce Nagie dusze (2021) moderowal dr Janusz Łastowiecki.
Koncert Galowy Prozy Poetów i Zielonogórskiego Salonu Poezji otworzył jego gospodarz, a zarazem prowadzący – dr Andrzej Buck, promując płytę Tequila i sól z udziałem duetu: Grzegorz Tomczak – poeta, kompozytor, autor tekstów piosenek, artysta estradowy oraz Iwona Loranc, śpiewająca aktorka związana z Teatrem Buffo i Teatrem Komedia. Koncert z wieloma bisami artystów miał miejsce 30 listopada w Sali im. Janusza Koniusza w Bibliotece Norwida.
Kolejną i już ostatnią atrakcją była premiera książki Umami. Opowieści i przepisy Joanny Brodzik, aktorki filmowej i telewizyjnej, który odbył się 2 grudnia jako Postscriptum Festiwalu.
Cennym aranżacyjnym tłem towarzyszącym Festiwalowi była wystawa Krakowiak – malarstwo, rysunek, ceramika. Podczas Prozy Poetów zorganizowano wernisaż wystawy (4 listopada 2021) z okazji 80. urodzin znakomitego malarza, rysownika, pedagoga. Henryk Krakowiak studiował na Wydziale Malarstwa w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku (1961-1967) – malarstwo, ceramikę i pedagogikę. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Krystyny Łady-Studnickiej i prof. Hanny Żuławskiej (1967). Od 1967 roku jest członkiem Zielonogórskiego Okręgu ZPAP. Wystawa czynna do końca listopada cieszyła się dużym zainteresowaniem licznie zgromadzonej publiczności.
Organizatorzy: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Norwida w Zielonej Górze, Dyskusyjne Kluby Książki oraz Fundacja Ogrody Kultury i Park Książęcy w Zatoniu.
Patronat Honorowy: Marszałek Województwa Lubuskiego Elżbieta Anna Polak.